اثر بخشی محلول اسید هیپوکلروس در ترمیم زخم پای دیابتیک

پاکسازی زخم، به عنوان سنگ بنای درمان زخم پای دیابتی (Diabetic foot ulcer) است. این مشکل یکی از جدی ترین عوارض دیابت است که در صورت اتخاذ رویکرد درمانی استاندارد و مناسب و نیز با بهره گیری از یک تیم مراقبت قوی می تواند از قطع عضو حدود 95 درصد از بیماران مبتلا به عفونت جلوگیری کند. در این میان استفاده از ماده ضد میکروبی مناسب در شستشوی زخم نکته کلیدی محسوب می شود.
هیدروژن پراکسید (H2O2) و پوویدون یداید (Povidone-iodine) عوامل ضد میکروبی موضعی هستند که به دلیل اثرات سمی که روی سلول های موثر در روند ترمیم زخم دارند، مناسب نمی باشند. در حال حاضر چالش عمده پزشکان و کادر درمان، پیدا کردن محلولی ایمن، غیر سمی و موثر می باشد که در این میان به ترکیبات اسید هیپوکلروس توجه ویژه ای معطوف شده است.
بررسی ها نشان می دهد که اسید هیپوکلروس عامل ضد میکروبی قوی در برابر طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها به ویژه باکتری های مسئول در تولید بیوفیلم های میکروبی است و از آن جایی که توسط سلول های ایمنی بدن به طور طبیعی تولید می شود، می تواند باکتری ها، بقایای سلولی و بافت نکروزه را از بین برده و روند آبشاری بهبود زخم را سرعت بخشد.
این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی HOCL در برابر H2O2 در غلظت 20% و نیز پوویدین یداید به عنوان عوامل ضدمیکروبی رایج در درمان عفونت زخم پای 60 بیمار مبتلا به دیابت در بازه سنی 22 تا 60 سال در کلینیک جراحی پلاستیک و عروق سرپایی بیمارستان دانشگاه اسیوط در مصر صورت گرفته است.
برای گروه مورد مطالعه با اسید هیپوکلروس،30 بیمار انتخاب شدند که برای شستشوی زخم ها، از غلظت (50.5%) HOCL استفاده کرده بودند که با استفاده از سرم فیزیولوژی استریل (0.9%) به نسبت 8:2 رقیق سازی شده بود و زمان تماس مجاورت با محلول هم 5 دقیقه در نظر گرفته شده بود، در حالی که در گروه کنترل، 30 بیمار دیگر مورد مطالعه قرار گرفتند که زخم های آن ها با H2O2 و پوویدین یداید به همان روش و زمان تماس شستشو داده شده بود.
کشت های شمارش باکتریایی و نیز جداسازی و شناسایی میکروارگانیسم هایی مانند کاندیدا، پروتئوس، کلبسلا پسودوموناس، استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، قبل از شروع شستشو، پس از پنج روز و متعاقباً هر پنج روز یکبار انجام و نتایج در جدول جهت مقایسه شستشو با HOCL در برابر نتایج حاصل از شستشوی زخم با دو مورد دیگرگزارش گردید.
نتیجه بررسی ها نشان می دهد که تفاوت آماری معنی داری بین استفاده از HOCL و H2O2 و پوویدین یداید به عنوان مرحله مهم شستشو در درمان عفونت های حاصله از دیابت و بهبود زخم در مبتلایان پای دیابتی در کاهش تعداد باکتری، درد، زخم، بو، ترشحات عفونی وجود دارد که به وضوح برتری اسید هیپو کلروس را نشان می دهد.
نتیجه: اسید هیپوکلروس ماده ای ایمن، کم هزینه، راحت، برای شستشوی زخم است که بدون ایجاد آسیب به کراتینوسیت ها و فیبروبلاست ها، قادر است در کاهش درد، بو و برداشتن بقایای بافت های نکروتیک و کنترل ترشحات و اگزودای بافتی به نحو موثری عمل کند.