چه عواملی باعث مقاوم شدن عفونت قارچی به درمان می‌شوند؟
عفونت قارچی یکی از رایج‌ترین دلایل مشکلات واژینال در میان بانوان است و بیش از ۷۵٪ زنان حداقل یک‌بار در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. در برخی موارد، این عفونت‌ها به درمان‌های رایج پاسخ نمی‌دهند و به شکل مقاوم یا عودکننده بروز می‌یابند. در این مقاله به دلایل اصلی مقاوم شدن عفونت قارچی و راهکارهای پیشگیری و درمان آن می‌پردازیم.
✅ دلایل مقاومت عفونت قارچی به درمان
1. استفاده نادرست از داروهای ضد قارچ
مصرف ناصحیح داروها، از جمله قطع زودهنگام دارو یا مصرف در دوزهای نامناسب، یکی از عوامل اصلی مقاوم شدن عفونت قارچی است.
2. وجود گونه‌های مقاوم قارچ
برخی گونه‌های قارچی (مانند کاندیدا گلابراتا) به‌طور طبیعی نسبت به داروهای رایج مقاومت بیشتری دارند و نیاز به درمان‌های تخصصی‌تر دارند.
3. ضعف سیستم ایمنی بدن
افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند HIV، دیابت کنترل‌نشده، یا کسانی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های قارچی مقاوم هستند.
4. عود مکرر عفونت قارچی
بازگشت مکرر عفونت، معمولاً بیش از ۴ بار در سال، نشانه‌ای از عفونت مزمن و احتمالی مقاومت دارویی است.
5. مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل طبیعی باکتری‌های مفید بدن را برهم می‌زنند و محیط را برای رشد قارچ‌ها آماده می‌کنند.
6. عفونت‌های بیمارستانی
عفونت قارچی ناشی از اقدامات پزشکی، جراحی یا استفاده طولانی از تجهیزات مانند کاتتر، اغلب با قارچ‌های مقاوم همراه است.
7. انتقال ژن‌های مقاومت
قارچ‌هایی مانند کاندیدا می‌توانند ژن‌های مقاوم به دارو را بین خود منتقل کنند و در برابر درمان‌ها مقاوم‌تر شوند.
8. عدم رعایت بهداشت فردی و محیطی
بهداشت نامناسب ناحیه تناسلی و استفاده از لباس‌های تنگ و مرطوب می‌تواند شرایط را برای رشد قارچ‌ها فراهم کند.
9. استفاده از محصولات معطر یا حساسیت‌زا
محصولات بهداشتی معطر یا حاوی اسانس، فلور طبیعی واژن را مختل کرده و موجب تحریک و التهاب می‌شوند.
✅ راهکارهای مقابله با عفونت قارچی مقاوم یا راجعه
استفاده از داروهای ضدقارچ فقط با تجویز پزشک و طبق دوره درمان کامل
پرهیز از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای خوراکی ضدقارچ
رعایت بهداشت روزانه و استفاده از لباس زیر نخی و خشک
خودداری از مصرف صابون‌ها و محصولات معطر در ناحیه تناسلی
کنترل دقیق بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا ایدز
مراجعه منظم به پزشک متخصص در صورت تکرار علائم
✅ چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟
زنان با رفتارهای جنسی پرخطر و بدون محافظت
افرادی که داروهای استروئیدی یا سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند
کسانی که از IUD به مدت طولانی استفاده می‌کنند
مبتلایان به سایر بیماری‌های مقاربتی (STIs)
افراد دارای سابقه طولانی مصرف آنتی‌بیوتیک سیستمیک
✅ کلام پایانی:
حدود ۸۵٪ از موارد عفونت قارچی واژن ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس هستند که در بسیاری موارد به درمان‌های موضعی یا خوراکی پاسخ می‌دهند. با این حال، انواع غیرکاندیدایی یا راجعه به درمان مقاوم‌ترند و نیاز به بررسی پزشکی دقیق‌تری دارند. با شناخت عوامل خطر و رعایت توصیه‌های بهداشتی، می‌توان احتمال بازگشت عفونت قارچی و مقاومت به دارو را به حداقل رساند
